انواع اختلالات ادراری در مردان و زنان: علت و درمان قطعی
دستگاه ادراری از کلیه‌ها، مثانه، لوله حالب و مجرای ادراری تشکیل شده است. کلیه‌های شما خون را فیلتر می‌کنند و ادرار را شکل می‌دهند که از طریق لوله‌های حالب به مثانه منتقل می‌شود و در آنجا ذخیره می‌گردد. هنگامی که زمان مناسب تخلیه ادرار فرابرسد، عضلات مثانه منقبض می‌شوند و ادرار از طریق مجرای ادرار، تخلیه می‌گردد. اختلال در دستگاه ادراری، شامل هرگونه بیماری یا وضعیتی است که بر عملکرد یا خود بافت کلیه‌ها، لوله حالب، مثانه یا مجرای ادرار تأثیر بگذارد.
برخی از اختلالات دستگاه ادراری عبارت‌اند از: سرطان‌های دستگاه ادراری، بی‌اختیاری (عدم توانایی کنترل جریان ادرار)، کیست‌ها، کیستیت بینابینی (سندرم دردناک مثانه)، سنگ کلیه، نارسایی کلیه و عفونت‌های دستگاه ادراری. علائم رایج اختلالات ادراری عبارت‌اند از: درد یا ناراحتی در ناحیه شکم، لگن یا کمر، وجود خون در ادرار؛ تغییر ادرار؛ مشکل در شکل‌گیری ادرار، تب و لرز، تکرر ادرار؛ نشت ادرار و نیاز فوری به دفع ادرار. برخی از اختلالات ادراری مانند عفونت‌ها ممکن است به‌سرعت توسعه یابند، اما برخی دیگر، مانند سرطان‌ها، خیلی به‌کندی رشد می‌کنند.
متخصصین ما در کلینیک تخصصی بی‌اختیاری ادرار دکتر فرخانی با ارائه روش‌های مؤثر و کارآمد توانبخشی لگن برای تقویت عضلات لگن و مثانه اختلالات ادراری را درمان می‌کنند. این روش‌ها عبارتنداز بیوفیدبک، تحریک الکتریکی، شاک ویو، صندلی مگنت و فیزیوتراپی با ورزش کگل.
برای اطلاعات بیشتر و یا مشاوره با متخصصین ما جهت تشخیص و طرح درمان اختلالات ادراری می‌توانید با شماره ما تماس بگیرید.
چه چیزی باعث پدید آمدن اختلالات ادراری می‌شود؟
اختلالات ادراری علل مختلفی دارند. عفونت‌های منتقله از راه جنسی، مانند گونوره و کلامیدیا، از علل شایع اورتریت (التهاب مجاری ادراری) هستند. سایر عوامل عفونی می‌توانند باعث عفونت مجرای ادرار، مثانه یا کلیه شوند. تحریک یا تروما (ضربه) نیز می‌تواند باعث التهاب مجاری ادراری شود.
بی‌اختیاری ادرار می‌تواند به علت ضعیف عضلات لگن یا ماهیچه‌های اطراف مجرای ادراری و همچنین وجود اختلال در سیستم عصبی بیمار باشد. احتباس ادرار می‌تواند به علت ناهنجاری‌های سیستم عصبی، بزرگ شدن پروستات یا پیچش مجرا باشد. ممکن است کلیه در اثر سایر بیماری‌ها، ازجمله فشارخون بالا یا دیابت (بیماری مزمنی که بر توانایی بدن در استفاده از گلوکز برای تولید انرژی اثر می‌گذارد) دچار اختلال شود. علل برخی از انواع اختلالات ادراری، مانند کیستیت بینابینی (سندرم دردناک مثانه)، سنگ کلیه و سرطان هنوز به‌صورت دقیق شناخته شده نیست.
علل شایع اختلالات ادراری
علل رایج اختلالات ادراری عبارت‌اند از:
- هیپرپلازی خوش‌خیم پروستات (بزرگ شدن غده پروستات)
- سرطان یا تومورهای خوش‌خیم
- کم‌آبی بدن
- عفونت دستگاه ادراری
- کیستیت بینابینی (وضعیتی که دران مثانه دچار التهاب مزمن می‌شود)
- بیماری‌های کلیه
- سنگ کلیه یا مجاری ادراری
- سندرم درد بعد از وازکتومی (مجرا برداری)
- بیماری‌های مقاربتی
- تروما یا آسیب‌دیدگی
علائم اختلالات دستگاه ادراری؟
برخی از افراد مبتلا به اختلالات ادراری، علائم یا نشانه‌ای نخواهند داشت. برخی دیگر ممکن است متوجه ایجاد تغییر در رنگ، بو یا شفافیت ادرار شوند. برخی از اختلالات ادراری می‌تواند باعث بروز درد یا ناراحتی شود که ممکن است به‌صورت ثابت یا موقتی در بیمار ایجاد شود. در برخی از اختلالات تعداد دفعات تخلیه ادرار افزایش می‌یابد، ممکن است نیاز به دفع فوری در بیمار ایجاد شود، ممکن است توانایی بیمار در کنترل ادرار مانند شروع به تخلیه یا قطع جریان ادرار دچار مشکل شود. اختلالات ادراری ناشی از عفونت‌ها ممکن است با تب و لرز همراه باشد. گاهی اولین علامت سرطان‌های دستگاه ادراری، کاهش وزن است.
علائم شایع اختلالات ادراری
علائم اختلالات ادراری از فردی به فرد دیگر متفاوت است، همچنین به علت زمینه‌ای بیماری بستگی خواهد داشت. نشانه‌های رایج بیماری‌های دستگاه ادراری عبارت‌اند از:
- گرفتگی و درد شکمی
- درد در ناحیه شکم، لگن یا پشت که می‌تواند شدید باشد.
- وجود خون در ادرار یا صورتی شدن رنگ ادرار (هماچوری)
- کدر شدن ادرار
- تب و لرز
- ایجاد بوی تعفن در ادرار
- تکرر ادرار
- احساس نامطلوب عمومی در بدن
- نشت یا ریزش ادرار
- درد در طی رابطه جنسی
- درد یا سوزش هنگام تخلیه ادرار (دیسوری)
- کاهش وزن به علت ناشناخته
- احساس نیاز به دفع فوری ادرار
عوامل زمینه‌ساز در بروز اختلالات ادراری
برخی از عوامل خطر ابتلا به اختلالات ادراری را افزایش می‌دهند. وجود این عوامل الزاماً به معنای مبتلا شدن به اختلالات دستگاه ادراری نمی‌باشد. عوامل زمینه‌ساز در خصوص بروز بیماری‌های دستگاه ادراری عبارت‌اند از:
- نقایص مادرزادی
- قرار دادن کاتتر یا سوند (قرار دادن یک لوله برای کمک به تخلیه مثانه)
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا تحریک‌کننده
- سیگار کشیدن
- دیابت
- آسیب رساندن به اندام تناسلی
- مصرف کم مایعات
- داشتن سابقه شخصی یا خانوادگی برخی از انواع اختلالات دستگاه ادراری
- بارداری و زایمان
- تماس جنسی با فردی که در معرض رفتارهای پرخطر جنسی قرار دارد یا افرادی که به بیماری‌های جنسی مبتلا هستند.
- بیماری‌های سیستمیک مانند فشارخون بالا یا دیابت.
- جراحی قسمت فوقانی یا تحتانی دستگاه ادراری.
- تروما
- رفتارهای نامناسب جنسی
- استفاده از تامپون دئودورانت یا شستشوی واژینال
- استفاده از اسپرم کش‌ها یا روان کننده‌های محرک
عوارض احتمالی اختلالات ادراری
عوارض ناشی از اختلالات ادراری اگر درمان نشود، می‌تواند جدی باشد، حتی در برخی موارد ممکن است زندگی فرد را نیز تهدید کند. شما می‌توانید با رعایت دقیق برنامه درمانی که پزشک بر اساس شرایط شما تجویز می‌کند، عوارض بیماری را جلوگیری کرده یا کاهش دهید. عوارض احتمالی اختلالات ادراری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- کم‌خونی (کاهش گلبول قرمز)
- درد مزمن
- کاهش ظرفیت مثانه
- ناتوانی جنسی
- ناباروری
- بیماری کلیوی یا نارسایی کله‌ها
- درد در طی رابطه جنسی
- انتقال عفونت به نوزادان (مادر به فرزند)
- پروکتیت (فرمی از بیماری التهابی روده)
- سندرم رایتر (التهاب مفصل و چشم‌ها)
- انتقال عفونت به شریک جنسی
- گسترش سرطان
- گسترش عفونت به سازه‌های مجاور دستگاه ادراری
- زخم و تنگی مجاری ادرار
روش‌های درمان در دسترس برای این اختلالات چیست؟
درمان اختلالات ادراری با تحت نظر گرفتن منظم بیمار در طول زندگی آغاز می‌شود. مراقبت‌های منظم پزشکی به پزشک اجازه می‌دهد تا تست‌های غربالگری اولیه را انجام دهد. همچنین مراقبت‌های پزشکی منظم فرصتی به پزشک می‌دهد تا علائم و خطرات بالقوه را در شما شناسایی و به‌موقع تحت درمان قرار دهد.
درمان‌های خاص به نوع اختلال ادراری بستگی دارد.
درمان‌های معمول اختلالات ادراری
درمان اختلالات ادراری شامل شناسایی و درمان علت یا علائم بیمار است. برخی از گزینه‌های درمانی عبارت‌اند از: اقدامات خود مراقبتی، داروها برای کاهش درد، داروهای آرام‌کننده مثانه، آنتی‌بیوتیک‌ها، ابزارهای خاص درمانی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و جراحی.
درمان‌های معمول اختلالات ادراری عبارت‌اند از:
- آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌ها
- اجتناب از تروما و تحریک
- تقویت مثانه جهت افزایش ظرفیت مثانه برای نگهداری ادرار قبل از ایجاد حس تخلیه.
- شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی
- استفاده از ابزارهای درمانی خاص جهت حمایت از مثانه
- تزریق داروها به‌طور مستقیم به مثانه برای کاهش درد و یا درمان سرطان
- سنگ‌شکنی برای شکستن سنگ‌ها
- داروها برای رفع تنش مثانه
- داروهای کاهش درد
- فیزیوتراپی و بیوفیدبک درمانی برای کاهش اسپاسم عضلات لگن
- استفاده از شاک ویو تراپی مخصوصاً برای مردان در بی‌اختیاری ادراری و اختلال نعوظ
- استفاده از صندلی مگنت که دران از میدان مغناطیسی برای درمان اختلالات ادراری مانند استرس ادراری مخصوص زنان استفاده می‌شود.
- تحریک الکتریکی
- تمرینات ورزشی" کگل" برای تقویت عضلات لگنی.
- تزریق بوتاکس
- جراحی برای از بین بردن سرطان، ترمیم جراحات، تقویت ساختارهای ضعیف شده یا درمان شرایطی که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند.
