نقش تغذیه مناسب در درمان بی‌اختیاری ادرار
هرچند چیزی به نام "رژیم بی‌اختیاری ادرار" وجود ندارد اما در واقع بی‌اختیاری را تا حدود زیادی می‌توان با رعایت رژیم غذایی کنترل نمود. در بسیاری از موارد، پزشکان به بیماران خود توصیه می‌کنند که برای کنترل علائم بی‌اختیاری ادرار، از خوردن یا نوشیدن برخی غذاها و نوشیدنی‌های خاص اجتناب کنند. البته این غذاها ممکن است با توجه به شرایط خاص هر فرد متفاوت باشد، پس بسیار مهم است که با مشورت با پزشک از رژیم غذایی خاصی که برای شرایط شما مناسب است مطلع شوید. شما همچنین می‌توانید با آزمون و خطا بفهمید که خوردن چه غذاهایی احتمالاً برای شما مشکل‌ساز است. البته شما می‌توانید در آینده این غذاها را مجدداً به تدریج به رژیم غذایی خود وارد کنید تا ببینید آیا بدنتان تحمل دریافت مقادیر کم آن را دارد یا خیر .
در زیر به بررسی عادات صحیح غذایی برای جلوگیری و درمان بی‌اختیاری ادرار میپردازیم.
به میزان آب مصرفی خود توجه داشته باشید
اگر به اندازه کافی مایعات و آب مصرف نکنید، بدن شما دی هیدراته (کم آب) می‌شود. اما از سوی دیگر نیز اگر به بی‌اختیاری ادرار مبتلا باشید و مقادیر زیادی آب بنوشید، این موضوع برای شما دردسرساز می‌شود. در این حالت حتی خوردن 6 تا 8 لیوان آب در روز که برای همه توصیه می‌شود نیز می‌تواند مشکل‌ساز باشد. اما اگر آب کمی بنوشید، غلظت ادرار شما زیاد می‌شود و مثانه شما را تحریک می‌کند و در نتیجه شما مرتباً احساس اضطرار برای رفتن به دستشویی می‌کنید. در مورد میزان مناسب آبی که باید مصرف کنید، با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف الکل را ترک کنید
الکل مستقیماً بر روی مثانه تأثیر می‌گذارد، بنابراین باید مصرف الکل را قطع کنید. الکل همچنین بر روی پیام‌های عصبی که از سوی مغز به مثانه می‌رود و نگه داشتن یا ریزش ادرار را کنترل می‌کند، اثر می‌گذارد اگر شما الکل مصرف کرده باشید، کنترل کمتری بر این پیام‌رسانی عصبی مغز دارید و احتمال آنکه بدون اراده، ریزش ادرار داشته باشید، بیشتر است. برخی از افراد تصمیم می‌گیرند که مصرف الکل را کاملاً قطع کنند و برخی دیگر مقدار مصرف آن را بسیار کم می‌کنند. بهترین کار این است که الکل را به‌کلی کنار بگذارید.
مصرف کافئین را قطع کتید
نوشابه‌های گازدار، شکلات، قهوه و حتی قهوه‌هایی که با نام "بدون کافئین" هستند، دارای مقادیری کافئین هستند. کافئین موجب ایجاد اضطرار زیاد برای رفتن به دستشویی می‌شود و در واقع بدن را به حالتی می‌برد که مایعات را دفع کند.
چایی و قهوه
کافئین موجود در چایی و قهوه می‌تواند فعالیت مثانه را زیاد کند و موجب تشدید علائم شما ش.د، از جمله این که دچار تکرر ادرار شده و بی‌اختیاری شما بیشتر می‌شود. کاهش دادن یا حذف میزان مصرف کافئین و جایگزین کردن نوشیدنی‌های بدون کافئین می‌تواند علائم بی‌اختیاری ادرار را بهبود دهد. خصوصاً اگر بدن شما به کافئین حساس باشد، به خاطر داشته باشید که حتی چایی سبک و قهوه‌هایی با نام "قهوه بدون کافئین" نیز دارای مقادیری کافئین هستند.
بهترین کار این است که در صورتی که می‌توانید کافئین را به طور کلی از رژیم غذایی خود حذف کنید و در صورتی که نمی‌توانید این کار را کنید، مصرف آن را تا جای ممکن کاهش دهید. سعی کنید قهوه را در صبح بنوشید و شب‌ها قهوه ننوشید. بعد از ساعت 7 بعد از ظهر قهوه ننوشید.
شکلات
شکلات نیز مانند چایی و قهوه دارای کافئین است. یک سروینگ شکلات به اندازه‌ی یک چهارم یک فنجان قهوه کافئین دارد. بهتر است از شکلات سفید استفاده کنید که کافئین ندارد و یا شکلات تلخ بخورید که بتوانید با خوردن مقادیر کمتری شکلات، هوس خوردن شکلات را برطرف کنید.
تندی و ادویه غذای خود را کم کنید
اگر مثانه‌ی شما بیش‌ازحد فعال است و بی‌اختیاری ادرار دارید، بهتر است از خوردن غذاهای پر ادویه مانند غذاهای چینی، مکزیکی، فلفل چیلی و ترب کوهی اجتناب کنید. غذاهای پر از ادویه درست مانند کافئین، مثانه را تحریک می‌کنند. قبل از آن که مصرف ادویه‌جات را به طور کلی قطع کنید، بهتر است تأثیر مصرف هر یک از ادویه‌ها بر بدن خود را امتحان کنید تا بفهمید کدام‌یک بر روی بدن شما تأثیر دارند و کدام‌یک ندارد.
غذاهای اسیدی
مرکبات و آب‌میوه‌های گرمسیری مانند پرتغال و آناناس دارای اسیدی است که می‌تواند مثانه شما را تحریک کند و موجب شود که احساس اضطرار برای رفتن به دستشویی پیدا کنید. گوجه‌فرنگی نیز اسیدی است.
گوجه و محصولات آن
گوجه‌فرنگی دارای مقادیر زیادی اسید است که می‌تواند مثانه را تحریک کند و علائم مربوط به مثانه بیش‌فعال و بی‌اختیاری ادرار را تشدید کند. افرادی که به گوجه‌فرنگی حساس هستند باد مصرف غذاهای تهیه شده با گوجه را نیز کاهش دهند، مانند:
- پاستا
- سس پیتزا
- کچاپ
- سالسا
پرتغال، لیمو و لیموترش
مرکبات نیز مانند گوجه دارای اسید زیادی هستند که کنترل مثانه را مشکل می‌کند. مرکباتی که باید مراقب مصرف آن‌ها باشید عبارتند از:
- پرتغال
- لیموترش
- لیموشیرین
- گریپ‌فروت
البته لازم است که میوه‌ها همچنان بخش مهمی از رژیم غذایی سالم شما باشند اما بهتر است که میوه‌هایی مانند سیب و موز را مصرف کنید که کمتر اسیدی هستند. البته بدن هر شخص به نحو متفاوتی به غذاهای مختلف واکنش نشان می‌دهد بنابراین بهتر است تأثیر میوه‌های مختلف بر روی بدن خود را امتحان کنید تا ببینید چه میوه‌هایی بیشتر برای شما مشکل‌ساز هستند.
کرانبری
بسیاری از افراد ادعا می‌کنند که خوردن کرانبری در درمان عفونت مجرای ادرار و بی‌اختیاری ادرار مؤثر است اما کرانبری یک میوه اسیدی است. درست مانند مرکبات و گوجه‌فرنگی، کرانبری نیز به خاطر داشتن اسید بالا احتمالاً موجب تحریک مثانه و بی‌اختیاری ادرار فوریتی می‌شود. ممکن است وسوسه شوید که شربت کرانبری را امتحان کنید تا بی‌اختیاری ادرار شما بهبود پیدا کند، اما احتمال آن نیز وجود دارد که علائم شما نه‌تنها بهتر نشوند بلکه تشدید پیدا کنند. اگر می‌خواهید مایعات مصرف کنید، آب بهترین گزینه است.
مصرف شیرین‌کننده را قطع کنید
برخی از شواهد نشان‌دهنده این موضوع هستند که هم شیرین‌کننده‌های طبیعی و ه مصنوعی می‌توانند علائم مثانه بیش‌فعال را تشدید کرده و منجر به بی‌اختیاری ادرار شوند. البته مانند سایر غذاها، در مورد شر نیز لازم یست که مصرف ان را به طور کلی قطع کنید اما بهترین کار این است که تأثیر مصرف شکر بر علائم خود را آزمایش کنید و ببینید که آیا کمتر کردن میزان شکر مصرفی شما موجب بهبود علائمتان می‌شود یا خیر.
غذاهای فرآوری شده
غذاهای فرآوری شده حاوی مقادیر زیادی مواد مصنوعی مانند طعم‌دهنده‌ها، رنگ و مواد نگهدارنده هستند که می‌تواند مثانه شمار ا تحریک کند و علائم تکرر و بی‌اختیاری ادرار را تشدید کند. یک رژیم غذایی سالم و متعادل باید شامل غذاهای طبیعی و تازه مانند سبزیجات و غلات کامل باشد. این موضوع خصوصاً برای افراد مبتلا به مثانه بیش‌فعال اهمیت دارد.
پیاز
پیاز نیز مانند غذاهای اسیدی و پرادویه موجب تحریک مثانه و احساس اضطرار برای رفتن به دستشویی می‌شود. پیاز خام و تازه، بیشترین تأثیر را از این لحاظ دارد پس سعی کنید قبل از خوردن آن را بپزید تا تأثیر آن بر مثانه را تا جای ممکن کاهش دهید.
نوشیدنی‌های گازدار مصرف نکنید
حتی اگر نوشابه شما دارای کافئین نباشد نیز باز هم نمی‌تواند انتخاب بهتری از آب باشد. کربن دی‌اکسید موجود در نوشابه می‌تواند مثانه را تحریک کرده و آن را حساس کند و موجب شود شما برای رفتن به دستشویی احساس اضطرار کنید.
محصولات گوشتی را به میزان متناسب مصرف کنید
گوشت و فرآورده‌های گوشتی نیز می‌تواند مثانه را تحریک کنند. گوشت گوسفند، یک منبع غنی از پروتئین است اما دارای مقدار زیادی اسید نیز می‌باشد. تمامی انواع گوشت‌ها و سبزیجات دارای پورین هستند. زمانی که بدن شما پورین را هضم می‌کند، اوریک‌اسید تولید می‌شود. بدن شما به اوریک‌اسید نیاز دارد و کلیه‌ها نیز مسئول کنترل و تنظیم میزان اوریک‌اسید هستند. اما وجود اوریک‌اسید زیاد در بدن مشکلاتی ایجاد می‌کند مانند نقرس، سنگ کلیه و اختلالات گوارشی. وجود اسید زیاد در بدن موجب ورم روده، گاز روده، بی‌اختیاری ادرار (لینک به بی‌اختیاری ادرار) و تکرر ادرار (لینک به تکرر ادرار) می‌شود.
غذاهایی که می‌خورید را در جایی ثبت کنید
از آنجایی که تاثیرات هر غذا بر بدن افراد مختلف، کاملاً متفاوت است، غیرممکن است که بتوان به طور قطع به همه‌ی افراد گفت که چه غذاهایی را باید بخورند یا از مصرف چه غذاهایی اجتناب کنند. شما می‌توانید غذاهایی که می‌خورید را یادداشت کرده و تأثیر آن بر بدن خود را نیز مشاهده کنید تا در نهایت متوجه شوید که چه غذاهایی موجب تشدید علائم یا بهبود آن‌ها می‌شوند. در دفتر خود یادداشت کنید که چه غذایی خوردید، آن غذا را چه زمانی خوردید و سپس علائم خود بعد از خوردن آن غذا را نیز یادداشت کنید. این کار موجب می‌شود الگوها یا ارتباط‌های خاص بین غذایی که می‌خورید و علائم مربوط به تکرر ادرار و بی‌اختیاری ادرار را کشف کنید.
