صندلی مگنت، درمان موثر بی اختیاری ادرار و مدفوع از طریق تحریک مغناطیسی

درمان بی اختیاری ادرار (احساس فشار یا نیاز فوری به تخلیه ادرار) و بی اختیاری مدفوع شامل روش‌های عملی و محافظه کارانه است. علاوه بر دارو درمانی و آموزش‌های رفتاری، درمان محافظه کارانه نیز شامل روش‌های تحریک عصبی مختلفی برای درمان بی ثباتی عضله دترسور مثانه است. تحریک مغناطیسی عملکردی (FMS) روشی است که اخیرا توسط سازمان دارو و غذای آمریکا در سال 1998 تایید شده است. FMS مزایای منحصر به فردی دارد، به عنوان مثال، می‌توان اعصاب ساکرال را بدون استفاده از روش‌های تهاجمی مقعدی یا دستگاه‌های واژنی تنظیم کرد و بنابراین استفاده از FMS راحت‌تر از دیگر روش‌های درمانی است.

بی اختیاری مدفوع

بی اختیاری مدفوع به این معنی است که بدن نمی‌تواند حرکات روده‌ای خود را کنترل کند و منجر به نشت مدفوع می‌شود. نحوه‌ی ایجاد این مشکل بدین صورت است که: عضلات دستگاه گوارش غذای درون شکم (غذایی که خورده‌اید و آماده‌ی هضم است) را حرکت می‌دهند. زمانی که تمام مواد غذایی جذب شدند، آنچه باقی می‌ماند مدفوع است که در روده بزرگ جمع می‌شود تا زمانی که بدن یک حرکت روده‌ای انجام داده و این مواد اضافی دفع شوند.

عضله اسفنکتر مقعد عضله‌ای است که مقعد را بسته نگه می‌دارد تا مدفوع به بیرون نشت نکند تا زمانی که بدن کاملا برای دفع آماده شود. زمانی که عضله اسفنکتر وظیفه خود را به خوبی انجام ندهد، یا اگر مدفوع خیلی روان یا خیلی سفت باشد، نشت مدفوع اتفاق خواهد افتاد. ممکن است بی اختیاری مدفوع گاهی اوقات، یا همیشه اتفاق افتد. علائم بی اختیاری مدفوع عبارتند از:

• عدم توانایی مقاومت در برابر اضطرار به تخلیه مدفوع
• نرفتن به موقع به سرویس بهداشتی
• نا آگاهی از نیاز به تخلیه مدفوع

چه عواملی باعث بروز یبوست می‌شوند؟

سن مهم‌ترین عامل بی اختیاری مدفوع است؛ که اصولا بر زنان مسن‌تر  تاثیر می‌گذارد. اما بی اختیاری مدفوع ممکن است در زنان جوان نیز اتفاق افتد. دیگر عوامل خطر زا و علل بی اختیاری مدفوع عبارتند از:

• یبوست: زمانی که فرد مشکل یبوست دارد، ممکن است در اطراف مدفوع فشرده شده‌ی موجود در روده بزرگ، مدفوع به شکل مایع نیز وجود داشته باشد. سفتی مدفوع باعث می‌شود که یکی از عضلات اسفنکتر نتواند منقبض شود و در نتیجه مواد مایع به بیرون نشت می‌کنند.
• اسهال: کنترل مدفوع مایع کار سخت‌تری است و حتی اسهال خفیف نیز باعث نشت اسهال به بیرون می‌شود.
• زایمان: تحقیقات نشان می‌دهد که اگر فرد زایمان طبیعی داشته باشد، مخصوصا زایمان با وسایل کمکی، خطر ایجاد بی اختیاری در او بیشتر خواهد شد. روش‌های زایمان کمکی شامل زایمان با فورسپس، وکیوم یا اپیزیوتومی است که در آن پزشک به منظور زایمان زودتر، شکافی در بافت بین واژن و مقعد ایجاد می‌کند.
• آسیب به عصب یا عضله: وارد شدن هرگونه آسیبی به عصب سیگنال دهنده‌‌ی نیاز به حرکت روده‌ای یا عضلات کنترل کننده حرکات روده‌ای باعث بی اختیاری مدفوع می‌شود. علل آسیب به عصب شامل جراحی، زایمان، آسیب به ستون فقرات، یا دیگر بیماری‌های مزمن همچون دیابت و ام اس است.
• مشکلات و بیماری‌های مقعد: زخم‌های مقعدی که در اثر جراحی یا پرتودرمانی ایجاد شده‌اند مانع انبساط روده بزرگ و در نتیجه نشت مدفوع می‌شوند. پائین افتادگی مقعد، که در آن روده تا مقعد ادامه دارد نیز باعث بی اختیاری مدفوع می‌شود.
• بیماری‌های روده: هر گونه مشکل یا بیماری که باعث اسهال شود، بی اختیاری مدفوع را نیز به همراه خواهد داشت. این بیماری‌ها شامل کولیت اولسروز (کولیت زخمی)، بیماری کرون و سندرم روده تحریک پذیر هستند.
• مشکل تحرک: نشتی بیشتر مواقعی پیش می‌آید که افراد نتوانند سریع حرکت کرده و به موقع به سرویس بهداشتی برسند. مشکل تحرک در اثر ناتوانی جسمی یا مشکلات حرکتی ناشی از افزایش سن ایجاد می‌شود. عدم فعالیت نیز باعث یبوست و در نتیجه بی اختیاری مدفوع می‌شود.

درمان‌های موجود برای یبوست چیست؟

از آنجا که بی اختیاری مدفوع علل مختلفی دارد، فرد برای درمان باید به پزشکان مختلف مراجعه کرده و با آنها مشورت کند. تیم پزشکی از روش‌های مختلفی برای درمان استفاده می‌کنند که عبارتند از:

• بهبود کیفیت مدفوع: تنظیم غلظت مدفوع باعث کاهش احتمال نشت مدفوع می‌شود. دارو نیز می‌تواند به کنترل اسهال یا یبوست مزمن کمک کند، در حالی که مکمل‌های فیبر باعث افزایش مقدار مدفوع می‌شوند.
• طب فیزیکی: تحقیقات نشان می‌دهند که طب فیزیکی می‌تواند به کنترل برخی از موارد بی اختیاری مدفوع، مانند بی اختیاری ناشی از آسیب ایجاد شده در هنگام زایمان، کمک کند.
• وسایل پزشکی: دستگاه‌های محرک اعصاب نیز مانند جراحی برای بهبود کنترل عضله‌ مقعد مفید هستند. وسایل دیگری که برای بهبود کنترل عضله روده به کار می‌روند شامل وسیله‌ای است که برای ممانعت از نشت مدفوع از راه واژن وارد می‌شود.
• جراحی: اگر فرد به پرولاپس رکتوم مبتلا باشد، جراحی برای او مفید خواهد بود.

بی اختیاری ادرار در زنان

بی اختیاری ادرار به معنی نشت یا ریزش بی اختیار ادرار است. بی اختیاری ادرار زمانی اتفاق می‌افتد که فرد سرفه می‌کند، می‌خندد، عطسه می‌کند، یا آهسته می‌دود. گاهی بی اختیاری ادرار زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به طور ناگهنی احساس نیاز به سرویس بهداشتی پیدا می‌کند اما نمی‌تواند به موقع به سرویس بهداشتی برسد. مشکلات کنترل مثانه، مخصوصا در میان افراد مسن، بسیار رایج هستند. این مشکلات معمولا باعث ایجاد بیماری خاصی نمی‌شوند اما می‌توانند خجالت آور باشند.

انواع بی اختیاری ادرار

بی اختیاری استرسی

بی اختیاری استرسی در اثر شرایطی پیش می‌آید که باعث انبساط عضلات کف لگن می‌شوند مانند:

• زایمان
• افزایش وزن

زمانی که این عضلات نتوانند به خوبی از مثانه محافظت کنند، مثانه پایین افتاده و به سمت واژن می‌رود. در این صورت، فرد نمی‌تواند عضلاتی که معمولا مجرای ادرار را می‌بندند را منقبض کنند. بنابراین، در اثر فشار اضافی وارده به مثانه در هنگام سرفه، عطسه، خنده، انجام حرکات ورزشی یا دیگر فعالیت‌ها، ادرار نشت خواهد کرد.

بی اختیاری استرسی رایج‌ترین نوع بی اختیاری ادرار در زنان است. سرفه‌ی مزمن ناشی از سیگار باعث تشدید بی اختیاری استرسی خواهد شد.

بی اختیاری فوریتی

بی اختیاری فوریتی زمانی ایجاد می‌شود که عضله مثانه به طور غیر ارادی منقبض شده و ادرار را به خارج از مثانه هدایت می‌کند. در بسیاری از موارد پزشکان از علت بی اختیاری ادرار آگاهی ندارند. اما گاهی علت بی اختیاری ادرار شامل یکی از موارد زیر است:

• تحریک مثانه.
• فشار عاطفی.
• بیماری‌های مغزی مانند پارکینسون یا سکته مغزی.

مثانه پرکار نوعی بی اختیاری فوریتی است. اما تمام افراد مبتلا به پرکاری مثانه به نشت ادرار مبتلا نمی‌شوند.

بی اختیاری مخلوط (MUI)

برخی از زنان به هر دو نوع بی اختیاری ادرار مبتلا هستند- هم بی اختیاری استرسی و هم بی اختیاری فوریتی.

درمان بی اختیاری ادرار

انتخاب درمان مناسب به علت بی اختیاری و اولویت‌های فرد بستگی دارد. درمان شامل موارد زیر می‌باشد:

• آموزش رفتاری، مانند آموزش به مثانه و ادرار کردن طبق یک برنامه زمان بندی شده. برای کسب اطلاعات بیشتر، روش‌های درمانی دیگر را مطالعه کنید.
• تغییر سبک زندگی و انجام ورزش‌های کف لگنی (ورزش‌های کگل)
• مصرف دارو
• استفاده از وسایل پزشکی
• جراحی

معمولا اولین روش‌هایی که برای درمان استفاده می‌شوند شامل آموزش‌های رفتاری، حرکات ورزشی، تغییر سبک زندگی، و مصرف دارو هستند. اگر بی اختیاری ادرار با استفاده از این روش‌ها بهبود نیابد، پزشک آزمایش‌های بیشتری برای بیمار تجویز کرده و از روش‌های دیگر برای درمان استفاده خواهد کرد.

زمانی که بی اختیاری ادرار علل مختلفی داشته باشد، ابتدا اولین و مهم‌ترین علت برطرف شده و سپس در صورت نیاز برای درمان و رفع علل بعدی اقدام می‌شود.

اصول تحریک مغناطیسی

اگر میدان مغناطیسی متغیر بر حسب زمان به یک هدایت‌گر الکتریکی، مانند فلز، القا شود، بر اساس قانون فارادی، یک جریان گردابی در هدایت‌گر الکتریکی تولید می‌گردد. قابلیت هدایت الکتریکی بدن انسان بسیار کمتر از مواد هدایت‌گری همچون فلزات است، اما با این حال بدن قابلیت هدایت الکتریکی حد قابل توجهی دارد. بنابراین، اگر میدان مغناطیسی متغیر بر حسب زمان به بدن فرد القا شود، در بدن نیز مانند هدایت‌گرهای الکتریکی رایج، یک جریان گردابی تولید می‌شود. جریان گردابی که با روش‌های غیر تماسی و بدون جریان الکتریکی مستقیم در بدن تولید می‌شود اثر درمانی مشابه جریان الکتریکی که از طریق الکترود به بدن القا می‌شود را دارد.

کاربرد بالینی تحریک مغناطیسی

امروزه بسیاری از بیمارستان‌ها تحقیقات بالینی پیشرفته‌ای در زمینه تحریک مغناطیسی انجام داده‌اند. این تحقیقات عبارتند از تحقیق در زمینه‌های:

• بی اختیاری ادرار
• سندرم پروستاتیت
• یبوست
• درد لگن
• اختلال جنسی
• بی اختیاری مدفوع
• شب ادراری کودک

 تحریک مغناطیسی عملکردی در درمان بی اختیاری ادرار و مدفوع

روش‌های موجود برای درمان بی اختیاری ادراری عصبی، رضایتبخش نیست. تحریک مغناطیسی می‌تواند بافت‌های عصبی و عضلانی را فعال کند. تحریک مغناطیسی کاربردی (FMS) به صورت خودکار و استاندارد به عضلات کف لگن آموزش می‌دهد. با کمک صندلی الکترومغناطیس، بیماران یاد می‌گیرند که چگونه خودشان حرکات عضلات کف لگنی را انجام دهند. این کار به بیماران کمک می‌کند تا پس از اتمام درمان، خودشان انجام حرکات تقویت کننده عضلات را ادامه دهند.

برخی از مزایای FMS عبارتند از:

• روشی غیر تهاجمی و بدون درد است
• در حین درمان، بیمار لباس پوشیده و روی یک صندلی راحت می‌نشیند
• نیاز به آمادگی قبلی خاصی ندارد
• عوارض جانبی شناخته شده‌ای ندارد
• در طول انجام کار، بیمار حرکات عضلانی را یاد می‌گیرد
• هزینه نسبتا کمی دارد
• نیاز به مصرف دارو به طور مداوم ندارد
• نیاز به استفاده از پد بهداشتی ندارد
• نیاز به ایمپلنت ندارد
• یک روش منحصر به فرد برای درمان انواع بی اختیاری ادرار، همچون دیگر انواع بی اختیاری‌ها و مشکلات عضلانی است.

فرآیند درمان با روش FMS

در حین مغناطیس درمانی، یک میدان مغناطیسی متمرکز و متغیر بر حسب زمان به فاصله‌ی میان مقعد و آلت تناسلی وارد شده و اعصاب حرکتی عضلات سطح لگن را فعال می‌کند. عضلات لگن با هر پالس مغناطیسی منقبض و سپس رها شده و بنابراین باعث تقویت عضلات می‌شود. هدف از درمان، توانبخشی ساختار عضلانی لگن و کاهش بی اختیاری ادرار است. برای درمان، بیمار لباس پوشیده و روی یک صندلی الکترومغناطیس می‌نشیند. تحریک مغناطیسی عضلات توسط یک سیم پیچ الکترومغناطیس که روی صندلی قرار دارد انجام شده و توسط یک واحد خارجی کنترل می‌شود. شدت نیروی مغناطیسی به تدریج تا جایی که برای بیمار قابل تحمل باشد افزایش می‌یابد.

تحریک مغناطیسی یا مگنت تراپی برای چه کسانی نباید به کار رود؟

FMS برای بیمارانی که سابقه صرع، آریتمی قلبی شدید، پیس مارکر (دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب) یا ایمپلنت‌های فلزی و همچنین بارداری همزمان، غدد بدخیم یا عفونت لگنی حاد دارند مناسب نیست.