آیا سیگار کشیدن خطر ابتلا به بی اختیاری ادرار را افزایش می دهد؟
کاملا آشکار است که مصرف دخانیات با انواع مشکلات سلامتی نظیر ریسک بیشتر ابتلا به سرطان ریه، بیماری قلبی و فشارخون بالا در ارتباط است. اما آنچه خیلی از مردم از آن آگاهی ندارند صرفه نظر از قلب و ریه‌ها آسیب‌پذیر بودن سایر بخش‌های بدن در نتیجه مصرف سیگار است. بله همینطور است مصرف دخانیات بر مثانه هم تاثیرگذار است و طبق برآورده‌های به دست آمده احتمال دچار شدن به بی‌اختیاری یا کاهش خودبهخودی ادرار در افراد سیگاری سه برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری است. بخصوص بی‌اختیاری استرسی شایع‌ترین نوع بی‌اختیاری است که افراد سیگاری به آن دچار می‌شوند. در این مطلب به طور مفصل به بررسی ارتباط بین مصرف دخانیات و بی‌اختیاری ادراری خواهیم پرداخت.
دخانیات و بی‌اختیاری ادراری
یک نوع بی‌اختیاری که معمولا بیشترین ارتباط را با سیگار کشیدن دارد، بی‌اختیاری فشاری یا استرسی است. به این خاطر که احتمال دچار شدن افراد سیگاری با گذشت زمان به سرفه مزمن بیشتر می‌شود و با هر بار سرفه عضلات مثانه تحت فشار قرار می‌گیرند و مثانه رفته‌رفته ضعیف و آسیب‌پذیر خواهد شد. اگر عضلات مثانه به قدر کافی قوی نباشند، دیگر قادر به تحمل حجم ادرار نیستند و مرتبا میل به دستشویی رفتن پیدا می‌کنید. از این رو ترشح ادرار نیز معمولا در این مواقع رخ می‌دهد. صرفه‌نظر از تحت فشار قرار گرفتن مثانه، ثابت شده مصرف دخانیات عامل تحریک‌کننده مثانه است و ممکن است ادرار پیاپی و فوریتی را در پی داشته باشد. از همه نگران‌کننده‌تر اینکه بی اختیاری فوریتی و ادار مکرر می‌تواند نشانه سرطان مثانه باشد و این بیماری در بین افراد سیگاری رایج است.
کاهش علائم بی‌اختیاری در افراد سیگاری
وقتی به پزشک مراجعه می‌کنید تا دلایل بی‌اختیاری ادرار و ضعیف شدن مثانه را جویا شوید احتمالا پزشک ترک کردن سیگار و دخانیات را به شما توصیه خواهد کرد. ترک دائم یا موقت سیگار می‌تواند به‌طور قابل توجهی علائم بیماری را برطرف کند یا حتی مشکل را کاملا بهبود بخشد، با این حال کاهش مصرف دخانیات هم کمک زیادی به بیمار خواهد کرد. اینطور به نظر می‌آید ریسک ابتلا به علائم بیش‌فعالی مثانه مانند تکرار و بی‌اختیاری با مقدار مصرف دخانیات ارتباط داشته باشد، لذا پیش بینی می‌کنیم این علائم با کاهش مصرف دخانیات برطرف شوند. افزون براین هنوز اطلاعات کافی درخصوص مدت زمان بازگشت عملکرد مثانه به شرایط نرمال به محض ترک سیگار وجود ندارد، ازاین‌رو شاید به روش درمانی دیگر جهت مداوای بی‌اختیاری ادراری نیاز باشد. به منظور کنترل بهتر مشکلات بی‌اختیاری در اثر مصرف دخانیات، بیمار نیازمند برنامه‌ای است که ترکیبی از تکنیک‌های ترک سیگار و راهکارهای کنترل عملکرد مثانه را شامل شود. برخی راهکاری‌های ترک سیگار عبارتند از:
- حمایت اجتماعی: اغلب اوقات موفقیت در ترک سیگار نیازمند حمایت خانواده، دوستان و گروه‌ها یا نهادهای ترک اعتیاد می‌باشد. حداقل کار ممکن این است که بیشتر با افراد غیرسیگاری نشست و برخاست کنید و از افراد سیگاری خواهش کنید در حضورتان سیگار نکشند.
- استفاده از وسایل کمکی ترک سیگار: برخی بیماران با کمک دارو یا سیستم‌های نیکوتین‌رسان می‌توانند علائم را تا حدودی تسکین دهند و موفقیت کسب کنند.
- ترک سیگار را چند بار امتحان کنید: خیلی از بیماران قادر به ترک سیگار در همان سری اول نیستند. مایوس نشوید و دوباره امتحان کنید.
برخی راهکارهای درمان بی‌اختیاری ادراری عبارتند از:
- تغییر رژیم غذایی: در تغییر رژیم غذایی، از مصرف ادویه‌جات، غذا و نوشیدنی حاوی مرکبات، نوشیدنی‌های گازدار، سودا، و مواد شیرین‌کننده مصنوعی پرهیز کنید زیر همگی عامل تحریک و زخم مثانه به شمار می‌آیند.
- تمرین دادن مثانه: خود را عادت دهید در طول روز و طبق زمان‌بندی مشخص دستشویی بروید. رفته‌رفته فاصله زمانی بین دستشویی رفتن را افزایش دهید (هر هفته 15 دقیقه به مدت آن اضافه کنید).
- تمرین دادن عضلات: به منظور کنترل بهتر بر عملکرد مثانه، عضلات کف لگن را تقویت کنید. سعی کنید هرچندوقت یکبار با انقباض عضلات کنترل کننده ادرار آنها را تقویت کنید.
- کاهش وزن: اضافه وزن ممکن است علائم بیش‌فعالی مثانه را افزایش دهد.
- نوشیدن مایعات: شاید تصور کنید با کمتر نوشیدن مایعات می‌توانید دفعات دستشویی رفتن را کاهش دهید، اما کاهش مصرف مایعات و آب جهت جلوگیری از ادرار ممکن است باعث تحریک بیشتر مثانه شود. در روز 4 تا 6 لیوان آب بنوشید.
- مدیریت یبوست: اگر به مشکل حرکات روده‌ای دچار هستید، درخصوص یک رژیم غذایی غنی از فیبر با پزشک مشورت کنید. زور زدن زیاد برای خارج کردن مدفوع می‌تواند باعث بیش‌فعالی مثانه گردد.
- مصرف دارو: احتمال دارد برخی داروها مانند اکسی‌بوتینین برای کمک به رفع علائم بیش‌فعالی مثانه پیشنهاد شود.
- بیوفیدبک درمانی: بیوفیدبک به عنوان تکنیکی جهت کنترل عملکرد مثانه استفاده می‌شود.
- تحریک الکتریکی: تحریک الکتریکی در درمان بی‌اختیاری ادرار کاربرد دارد طوری‌که یک جریان الکتریکی ملایم به عصب‌های قسمت تحتانی کمر و عضلات لگن و فعال در ریزش ادرار ارسال می‌شود. حتی با در اختیار داشتن یک دستگاه مجهز به الکترود واژن و معقد می‌توانید درمان تحریک الکتریکی را در منزل هم انجام دهید.
