درمان افتادگی رحم و بی اختیاری ناشی از آن با صندلی مگنت و بیوفیدبک
بیاختیاری ادرار در زنان و افتادگی رحم، مشکلی است که با بالا رفتن سن گریبان گیر جمعیت فرزند آور جامعه یعنی زنان میشود. اگرچه این مسائل ممکن است گاهی به طور جداگانه رخ دهند، اغلب باهم اما با درجات مختلفی اتفاق میافتند. نتایج این مسئله این است که اگرچه یک بیمار ممکن است علائمی از بیاختیاری ادرار را داشته باشد، در آزمایشها و معاینات رحم اغلب افتادگی دارد و دیوارهی پشتی واژن نیز ضعیف شده است. بنابراین، تشخیص زمان مناسب جهت معاینه و ارزیابی برای این نوع مشکلات بسیار حائز اهمیت است و باید برای تشخیص مشکلاتی دیگر در ناحیهی لگن، تحت معاینهی کلی و کاملی قرار بگیرند. معمولاً دلیل افتادگی مثانه این است که رحم افتاده است و این افتادگی مثانه را هل میدهد و آن را به پایین میکشد. برعکس، برخی زنان دچار علائم افتادگی رحم میشوند که باعث فشار یا درد میشود اما در معاینات معلوم میشود که مثانه نیز افتادگی دارد و درصورتیکه فقط مشکل رحم مورد بررسی و درمان قرار بگیرد و مثانه به همان صورت باقی بماند، نتیجهی آن منجر به نشت و چکه کردن ادرار میشود که قبل از جراحی چنین مشکلی وجود نداشته است.
چه عواملی باعث افتادگی رحم میشوند؟
علت اصلی این مشکلات، ضعیف شدن عضلات لگنی یا ضعیف شدن عضلات کف لگن میباشد. بیمارانی که با این مشکل دست و پنجه نرم میکنند نیز ممکن است به طور ارثی دچار ضعف در کلاژن یا بافتهای نگهدارنده در ناحیهی تحتانی و لگن باشند. اگر بافت فیبروزی یا بافتهای نگهدارنده در لگن ضعیف شوند، عوامل حیاتی دیگر مانند زایمان، بلند کردن اشیا، خندیدن، عطسه کردن و غیره ممکن است تأثیری روزافزون روی بیاختیاری ادرار داشته باشد. این امر منجر به افتادگی لگن، افتادگی مثانه (سیستوسل) و برآمدگی دیوارهی پشتی واژن (رکتوسل) میشود.
آیا افتادگی رحم در زنان باعث بیاختیاری ادرار میشود؟
چند نوع بیاختیاری ادرار وجود دارد و پیش از اقدام به درمان، تشخیص اینکه به کدام نوع دچار هستید حائز اهمیت است. اگرچه نوع بیاختیاری مورد نظر در اینجا، بیاختیاری ادرار استرسی است که مشخصهی آن، قطرهقطره ریختن ادرار یا نشت آن در حین سرفه، عطسه، بلند کردن اشیا یا خندیدن میباشد. تمرینات ورزشی سنگین نیز میتواند منجر به بروز این مشکل شود. اگرچه حجم ادرار نشت شده در هر بار اندک است، وقتی این اتفاق بهدفعات متعددی در روز رخ میدهد، میتواند در کل مقدار بسیار زیادی باشد و موجب رنجش بیمار خواهد شد.
نشانههای رحم افتاده چیست؟
افتادگی رحم میتواند در مدتزمان طولانی پنهان و نامشخص باشد و اغلب تا وقتیکه شدت آن زیاد نشود، موجب بروز علائم بسیاری نخواهد شد. گاهی اوقات این علائم آنقدر بهتدریج افزایش مییابند که بیمار گمان میکند که این علائم برای این مرحله از زندگی او نرمال و طبیعی است. با پیشرفت این مشکل، دهانهی رحم و رحم ممکن است در دهانهی واژن قرار بگیرند، یا حتی به خارج از بدن بیرون بزنند. اگرچه اگر علائم بروز کنند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- نشت و چکه کردن ادرار
- احساس سنگینی و حجیم بودن لگن
- برآمدگی در واژن
- درد پایین کمر
- درد یا احساس فشار در پایین شکم یا لگن
درمان افتادگی رحم
طیف گستردهای از گزینههای درمانی برای افتادگی رحم در زنان وجود دارد. مناسبترین گزینهی درمانی به نوع افتادگی، شدت علائم، سن بیمار، سطح سلامتی و تمایل بیمار به داشتن فرزند بیشتر بستگی خواهد داشت.
ورزشهایی برای تقویت عضلات کف لگن
عضلات قوی کف لگن باعث میشوند که قادر به کنترل مثانه و رودهیتان باشید و اندامهای تحتانی واقع در لگن را نگه میدارند. تقویت عضلات کف لگن میتواند به بهبود بیاختیاری استرسی و بیاختیاری فوریتی ادرار و افتادگی اندامهای تحتانی و لگنی کمک کند. ورزشهای بخصوصی که به آنها تمرینات کگل میگویند، به تقویت عضلات کف لگن کمک میکنند. میتوانید این ورزشها را خودتان در خانه انجام دهید. بسیاری از زنان میتوانند تحت آموزش و نظارت یک متخصص فیزیوتراپی که دورههای تخصصی را گذرانده است این ورزش را انجام دهند که به آنها کمک میکند تا نحوه صحیح انجام این حرکات را یاد بگیرند و با شروعی خوب این تمرینات را ادامه دهند. تصور کنید که سعی دارید تا جریان ادرار خود یا باد معدهیتان را نگهدارید. باید حس کنید که واژن و مقعدتان سفت شدهاند. روی زمین دراز بکشید و انگشت تمیز و مرطوب خود را در واژن وارد کنید. عضلات کف لگنتان را سفت و فشرده کنید. باید یک فشردگی در اطراف انگشتان احساس کنید. برای انجام این ورزش:
- روی زمین دراز بکشید و زانوها را خمکنید.
- عضلات کف لگنتان را سفت و فشرده کنید. برای 5 تا 10 ثانیه نگهدارید. این کار را 5 الی 10 بار تکرار کنید.
- ممکن است در ابتدا بتوانید فقط برای چند ثانیه عضلات را نگه دارید. همین مقدار کافی است. از همین چند ثانیه شروع کنید و کمکم به مدت آن اضافه کنید.
- این حرکت را 2 تا 3 بار در روز انجام دهید.
- برای خود چالش ایجاد کنید. این تمرینات را در حالت نشسته یا ایستاده انجام دهد، درحالیکه راه میروید، به پهلو راه میروید یا میپرید. تعداد دفعات حرکت را بیشتر کنید و مدت استراحت را کاهش دهید.
پساری
یک پساری (pessary)، یک صفحه یا حلقهی سیلیکونی مخصوص است که توسط پزشک یا پرستار برای شما تهیه و تنظیم میشود. پساری در واژن قرار میگیرد (مانند پنبهی قاعدگی) و کمک میکند تا عضلات و اندامهای لگنی نگهداشته شوند و از افتادگی آنها جلوگیری میشود. پساری را میتوان با آب و صابون ملایم (غیر معطر) شست. بعد از خشککردن، یکرشتهی جدید را میتوان متصل کرد و به این صورت پساری برای استفادهی روز بعد آماده خواهد بود. نیازی به جوشاندن و استریلیزه کردن پساری نیست. با گذشت زمان، پساری ممکن است تغییر رنگ دهد. اگر ترکی در سطح آنها ایجاد شد، تنها باید آنها را تعویض کنید. بعد از 2 الی 4 هفته استفاده از پساری، از شما خواسته میشود تا برای معاینه به پزشک خود مراجعه کنید.
جراحی
اگر افتادگی رحم در زنان شدید باشد، پزشک متخصص ممکن است انجام جراحی را توصیه کند. عمل جراحی کم تهاجم لاپاروسکوپی یا جراحی واژینال ممکن است یکی از این روشها باشد. جراحی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- ترمیم بافتهای ضعیف شدهی کف لگن: این جراحی کلاً از راه واژن انجام میگیرد اما گاهی اوقات از طریق شکم نیز امکانپذیر است. جراح ممکن است بافت بدنتان را خارج کند و برای نگهداشتن اندامهای تحتانی یک بافت پیوندی یا یک مادهی مصنوعی را در ناحیهی کف لگنتان پیوند دهد.
- برداشتن رحم (هیسترکتومی): درصورتیکه افتادگی رحم خیلی شدید باشد، ممکن است هیسترکتومی توصیه شود.
درمان بیاختیاری ادرار
صندلی مگنتی
تحریک عملکردی مغناطیسی (FMS) یک درمان غیر جراحی برای درمان بیاختیاری استرسی، فوریتی و مختلط ادرار در زنان است. برای بیمارانی که بیاختیاری آنها ناشی از ضعف عضلات کف لگن میباشد، FMS میتواند مزایای درمانی منحصربهفردی داشته باشد. برخلاف گزینههای درمانی دیگر، تحریک عملکردی مغناطیسی با قدرت زیادی، همهی عضلات واقع در کف لگن را ورزش میدهد تا قدرت و مقاومت عضلات را به دست آورند و کنترل مثانه را بازیابی کنند. FMS این کار را درحالیکه بیمار با لباس کامل در یک صندلی راحت نشسته است، انجام میدهد.
بیوفیدبک
بیوفیدبک، مخفف عبارت فیدبک (بازخورد) بیولوژیکی است و بهعنوان روشی تعریفشده است که کار آن کنترل کردن سیستم جهت برگرداندن خود به نتایج حاصله از عملکرد گذشته خود میباشد. این روشی برای کنترل ذهنی بدنی است. این روش بر اساس اصل شرطی شدن عامل (کنش گر) قرار دارد: یادگیری بهعنوان نتیجهای از بازخورد (فیدبک) رفتار فرد رخ میدهد. بهطور مثال، یادگیری نوشتن با به تصویر کشیدن تلاش فرد برای شکل دادن به حروف امکانپذیر میشود. بسیاری از تغییرات فیزیولوژیکی که در یک انسان رخ میدهند، به طور عادی ناآگاهانه هستند و میتواند با ابزارهای الکترونیکی مناسب آنها را قابل رؤیت کرد.
تحریک الکتریکی
از تکنیک تحریک الکتریکی برای درمان بیاختیاری ادرار استفاده میشود، این تکنیک با فرستادن جریان الکتریکی ضعیف به عصبها در قسمت پایین کمر یا عضلات کف لگن که در عمل ادرار درگیر هستند، عمل میکند.
