بی اختیاری ادرار و استرس: درمان با بیوفیدبک و فیزیوتراپی
بیاختیاری ادرار به دفع غیرارادی ادرار گفته میشود. این مشکل معمولاً زمانی ایجاد میشود که در اثر سرفه، عطسه، دویدن یا پریدن فشار زیادی به مثانه وارد شود. این مشکل ممکن است در اثر سالخوردگی، زایمان، سیگار کشیدن، سرفهی مزمن و موارد دیگر ایجاد شود. همچنین ممکن است استرس نیز علت بروز بیاختیاری در ادرار باشد که بهطور فیزیکی نمایان میشود. استرس میتواند یک چرخهی بیاختیاری ادراری را شروع کند که خود باعث افزایش استرس خواهد شد. تقریباً دوسوم افرادی که از استرس رنج میبرند زن بوده و بیاختیاری ادراری نیز در خانمها شایعتر است. بنابراین بیاختیاری ادراری در اثر استرس در زنان از هر دو نظر احتمال بیشتری خواهد داشت.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت باما تماس حاصل فرمایید.
چگونه استرس سبب بیاختیاری ادرار میشود؟
استرس شدید درواقع بخشی از مغز که مسئول کنترل ادرار و اجابت مزاج میباشد را از کار میاندازد. به همین دلیل در دورههای طولانیمدت استرس، فرد بهطور مکرر به دستشویی میرود. اجابت مزاج بدون داشتن کنترل بر روی آن بسیار نادر است (بهجز در موارد ترس بسیار شدید مانند روبهرو شدن با یک موقعیت مرگ و زندگی) ولی می دانیم که استرس میتواند این بخش از مغز را خاموش کند. یک فرضیه اینگونه بیان شده است که با افزایش سن، توانایی افراد برای کنترل ادرار و مدفوع خود کاهش پیدا میکند و درنتیجه بیاختیاری ادراری شایعتر میشود. زمان بروز و علت ایجاد بیاختیاری هنوز به درستی مشخص نیست. همچنین این موضوع که استرس علت بروز این مشکل بوده و یا بر روی آن تأثیر میگذارد، واضح نیست.
عوارض
عوارض این مشکل عبارتاند از:
راش و مشکلات پوستی
پوستی که بهطور دائم در تماس با ادرار قرار گرفته است ممکن است دچار مشکلات خاصی شود. استفاده از یک سد رطوبتی یا پدهای مخصوص بیاختیاری ادراری میتواند مفید واقع شود.
اختلالات هیجانی
خجالتزدگی و شرم در همهی موارد بیاختیاری شایعاند. این مشکل میتواند سبب اختلال در کار، فعالیتهای اجتماعی، روابط بین فردی و روابط جنسی شود.
درمان
بیوفیدبک
روش بیوفیدبک (لینک) هم برای درمان استرس و هم برای درمان بیاختیاری ادرار ناشی از استرس به کار میرود. در زیر به نوع کاربرد آن اشاره میکنیم:
بیوفیدبک برای کاهش و درمان استرس
مدیریت علائم استرس، در مسیر درمان آن قرار دارد. بسیاری از افرادی که از اختلالات استرس رنج میبرند، میگویند که این مشکل هیچگاه رفع نمیشود ولی آنها یاد گرفتهاند چطور این مشکل را کنترل کنند. درنتیجه، علائم عارضه غیرقابلتحمل نیستند.
بیوفیدبک تراپی یک روش درمانی بسیار مؤثر برای اختلالات اضطرابی است. در این روش به فرد آموزش داده میشود که چگونه نسبت به استرس و اضطراب خود پاسخ مناسب نشان دهد و این یکی از راههایی است که فرد میتواند بدون نیاز به مصرف دارو، عارضهی خود را کنترل کند.
بیوفیدبک به فرد مضطرب این فرصت را میدهد تا پاسخهای فیزیولوژیک بدن خود نسبت به استرس را مشاهده کند. زمانی که فرد مضطرب میشود، برخی از تغییراتی که میتوان آنها را به صورت دیداری یا شنیداری و با استفاده از ابزارهای غیرتهاجمی مشاهده کرد عبارتاند از:
- افزایش ضربان قلب
- سرد و مرطوب شدن دستها
- تنفس سریع و کمعمق
- دمای پوست
- کشش عضلانی
- نشان دادن فعالیت بیشتر برای امواج hi-beta توسط الکتروآنسفالوگرام (این امواج در زمانی که مغز دچار استرس میشود بیشتر میشوند)
- کاهش فعالیت متابولیک در لوب پیشانی (نشان دادن فعالیت بیشتر در مراکز هیجانی مغز میانی)
بیوفیدبک هوشیاری، آرامش عمیق و راههایی برای مدیریت حملات استرس را آموزش داده و همچنین راههایی برای شناسایی، کاهش و کنترل استرس را به شما نشان میدهد. این روش همچنین به فرد آموزش میدهد که چگونه فعالیت مغز را برای حفظ سطح طبیعی امواج مغزی کنترل کند و به یک حالت متمرکز و آرام دست یابد. با بازگرداندن بدن به یک حالت سالم فیزیولوژیک، حالت استرس شدید و همچنین ترس و وحشت در کل بدن از بین میروند.
بیوفیدبک تراپی برای درمان بیاختیاری
هدف از انجام بیوفیدبک تراپی، درمان بیاختیاری ادراری و اصلاح رفتار فرد و آموزش روشهایی برای کنترل مثانه به او میباشد. فرد آموزش میبیند که چگونه پاسخ فیزیولوژیک مثانه و عضلات لگن که برای دفع ادرار لازماند را تغییر دهد. مهارتهای جدیدی برای حفظ کنترل بر روی ادرار و بازیابی تواناییهای کنترلی قبلی به فرد آموزش داده میشوند. بیوفیدبک تراپی یک بخش اصلی از تمامی برنامههای رفتاری است که به بازیابی عملکرد عضلات لگن مربوط میشوند.
روشهای مختلفی برای بیوفیدبک تراپی وجود دارند "بسته به عوامل مختلف" و ممکن است این روش در چندین جلسه تحت نظر پزشک یا پرستار متخصص انجام شود.
تمرینات عضلات کف لگن
این تمرینات ورزشی را میتوان بهطور مستقل و یا با کمک یک فیزیوتراپیست انجام داد. اولین قدم، مشخص کردن عضلاتی است که نیاز به تقویت دارند. یکی از راهها برای تقویت عضلات کف لگن، استفاده از تمرینات کگل میباشد.
- بر روی یک صندلی بنشینید و پاهای خود را مقداری باز کنید. عضلهای که درست در بالای ورودی مقعد قرار دارد را منقبض کنید. این عضله باید مقداری حرکت کند. باسن یا پاهای خود را حرکت ندهید.
- تصور کنید که در حال دفع ادرار هستید و میخواهید جریان آن را متوقف کنید. عضلاتی که در این تمرین مورد استفاده قرار میگیرند با عضلات تمرین بالا متفاوت خواهند بود. این عضلات به جلوی بدن شما نزدیکترند.
- بر روی این عضلات تمرکز کنید. باید به هنگام انجام این تمرین احساس کنید که آلت تناسلی شما مقداری بهطرف بالا حرکت میکند.
- عضلات لگن را 10 تا 15 مرتبه منقبض کنید. این تمرین را حداقل 3 بار در روز تکرار کنید.
- این دو تمرین را بهطور متناوب انجام داده و بر روی این عضلات تمرکز کنید بدون اینکه نفس خود را حبس کرده و یا عضلات شکم، رانها و باسن خود را منقبض کنید.
- منقبض کردن آرام عضلات به استقامت شما کمک کرده و انقباضات سریع، سرعت واکنش شما در مواقع فشار ادرار مانند زمان عطسه کردن را افزایش میدهند.
- تمرینات کگل دقیق بوده و شما میتوانید در هر زمانی آنها را انجام دهید.
تمرین روزانه عضلات کف لگن را تقویت کرده و توانایی شما برای منقبض نگه داشتن طولانیتر عضلات را افزایش میدهد. به تدریج مدتزمان منقبض نگه داشتن عضلات را به 10 ثانیه افزایش داده و تعداد انقباضات را به صورت هفتگی افزایش دهید تا تأثیر این تمرینات بیشتر شود. تمرینات کگل باید به صورت معمول 3 بار در روز و به مدت 3 ماه انجام شوند. تأثیر این تمرینات باید پس از گذشت 3 هفته معلوم شود. ادامه دادن این تمرینات با شدت کمتر حتی پس از رفع علائم عارضه، میتواند به حفظ ثبات مثانه کمک کند.
پساری واژن
پساری واژن یک وسیلهی انعطافپذیر است که توسط پزشک نصب میشود. زمانی که این وسیله در داخل واژن قرار میگیرد میتواند از مثانه حمایت کرده و از نشت ادرار جلوگیری کند. این وسیله هر شب یا هر هفته برای تمیز کردن خارج میشود. این وسیله میتواند به شما کمک کند تا به عمل جراحی نیاز نداشته باشید. عوارض استفاده از پساری نادر هستند ولی شامل آسیب به بافتهای واژن میباشند.
پلاگ میز راه
پلاگ میز راه یک وسیلهی کوچک و یکبارمصرف است که به داخل مجرای ادرار وارد شده و ادرار از طریق این لوله از بدن خارج میشود. این وسیله میتواند برای مدتزمان کوتاهی در طول یک فعالیت خاص مانند ورزش کردن، از خروج ادرار جلوگیری کند ولی استفاده از آن خطر عفونتهای ادراری و خون در ادرار را افزایش میدهد.
همیشه آماده باشید
برنامهریزی زودهنگام میتواند در هر موقعیتی استرس را کاهش دهد. اگر میدانید که قرار است برای مدت زیادی از دستشویی دور باشید، هر وسیلهای که لازم میدانید را همراه خود ببرید مانند پوشک بزرگسالان یا یک دست لباس اضافه.
بنویسید
یک تاریخچه از دفع ادرار خود بنویسید. این کار میتواند به مدیریت علائم و همچنین تعیین شدت عارضهی شما کمک کند.
مصرف کافئین را محدود کنید
کافئین یک مادهی ادرارآور بوده و استفادهی زیاد از آن میتواند دفعات دفع ادرار شما را به حد قابلتوجهی افزایش دهد.
